‘AI is onze core business; onze universiteit koppelt mens en techniek’
ChatGPT is hier; een toepassing met impact. Eric Postma, Professor Artificial Intelligence (AI): “Voor Tilburg University komen producten als deze bepaald niet als verrassing; alleen al binnen het departement Cognitive Science and Artificial Intelligence zijn ruim 80 onderzoekers bezig met het vergaren van kennis over – onder meer – de computerwetenschap, neuroscience, linguïstiek en filosofie achter Large Language Models (LLM) als ChatGPT.” Hij vertelt over AI-onderzoek in een notendop.
“ChatGPT is een PR-stunt”, stelt Postma. “Het is de wereld in gebracht om deze vorm van AI meer bekendheid te geven bij het grote publiek en op bredere schaal toepasbaar te maken. Maar de technologie is niet écht nieuw. De technische en taalkundige modellen (LLMs) die aan ChatGPT ten grondslag liggen worden al jarenlang door wetenschappers onderzocht en gebruikt, ook op Tilburg University.”
Werken vanuit eigen expertise
Tilburg University onderscheidt zich door in onderzoek over data science en artificial intelligence de koppeling te maken tussen mens – cognitie – en techniek, aldus Postma. “Andere universiteiten benaderen AI bijvoorbeeld vooral vanuit technisch perspectief, of vanuit neurowetenschap. Maar we concurreren als onderzoekers niet met elkaar, of met andere universiteiten. We werken allemaal vanuit eigen kracht en expertise. Van oudsher staat Tilburg University bekend als specialist op het gebied van mens- en maatschappijwetenschappen; humanities en social science. En dat specialisme zetten we óók in relatie tot kunstmatige intelligentie in.”
Toonaangevend onderzoek met verschillende invalshoeken
“Op ons departement werkt en studeert een internationale groep van vrij jonge mensen”, vertelt Postma. “Zij komen vanuit alle hoeken van de wereld naar Tilburg om ‘iets’ met AI te doen, want bij ons bruist het. Al jaren. Zo doet collega Grzegorz Chrupala bijvoorbeeld onderzoek naar hoe kinderen én computers (multimodaal) een taal leren, daarvoor gebruikt hij ook ChatGPT-achtige taalmodellen.
Dimitar Shterionov focust óók op taal, maar met name in de context van inclusieve machinevertalingen. Murat Kirtay en Giacomo Spigler nemen AI voor robotica onder de loep. En als je een zoekvraag indient over een politiek gevoelig onderwerp, krijg je dan een links of rechts georiënteerd antwoord? Mijn collega Henry Brighton doet onderzoek naar dat soort biases in search engines. Ook het multimodale aspect van AI, beeldherkenning en Image Data zijn belangrijke onderzoeksthema’s van bijvoorbeeld mijn collega's Sharon Ong en Görkem Saygili. En het onderzoeksteam breidt steeds verder uit, want dit thema is erg urgent en bovendien heel dynamisch.”
Publiek-private samenwerkingen met overheden en bedrijfsleven
Naast fundamenteel wetenschappelijk onderzoek doet Tilburg University ook praktisch en toepasbaar onderzoek. Postma: “We hebben publiek-private samenwerkingen met onder meer bedrijven, zorgorganisaties en overheden. Die zijn erg waardevol, omdat wetenschappers en – bijvoorbeeld – ondernemers op een andere manier naar dingen kijken. En dat levert weer nieuwe ideeën en inzichten op, die mogelijk bijdragen aan (meer fundamenteel) vervolgonderzoek."
Onderzoek van Tilburg University kent bijvoorbeeld al toepassing in onder meer gezondheidszorg, educatie, (cyber)veiligheid, luchtvaart, biodiversiteit en de creatieve industrie
Hoogleraar Artificial Intelligence Eric Postma
In april 2023 gaf Eric Postma een workshop over AI aan de Tweede Kamer. “Om te vertellen over wat ChatGPT precies is, en hoe het ongeveer werkt. Op een intuïtieve manier in plaats van een technische manier. Een kamerlid zei: het lijkt wel magie. Ergens begrijp ik dat, omdat de technologie elementen heeft die we nog niet helemaal begrijpen. Maar het ís geen magie. Die nuchtere boodschap wil ik graag overbrengen. Door kennis te delen, gaat de mystiek eraf. Het is zinvol als de politiek een kritische houding heeft ten aanzien van dergelijke innovaties.”
Met de golf meebewegen
Omgaan met ChatGPT en andere vormen van AI: het is voor elk vakgebied een zoektocht. Volgens Eric Postma is het goed als mensen, bedrijven, wetenschappers en maatschappij meebewegen met technologische ontwikkelingen. “Je hebt een voordeel als je de tsunami ziet aankomen. Ik denk dat je dan beter de zee in kan zwemmen om met de golven mee te bewegen, dan het strand oplopen om door het water overrompeld te worden. Tilburg University ligt wat dat betreft languit in het water. ChatGPT is niet iets dat ons ‘overkomt’. AI is onze core business, wij vinden dit razend interessant. En niet alleen voor de wetenschap, maar juist omdat we kansen zien voor brede toepassing in de samenleving. Denk aan optimalisatie van de energiemarkt. Of het ontlasten of ondersteunen van de medische zorg.”
Publicatiedatum: 12 juni 2023