Symposium ‘Out of the blue’. Ruimte voor de Geest in de liturgie

Veelzeggend is het feit dat tot aan het Tweede Vaticaans Concilie de Geest niet expliciet werd aangeroepen of genoemd in de eucharistieviering, het meest centrale ritueel van de rooms-katholieke kerk. In de kerken van de calvinistische reformatie is de epiclese altijd wel een fundamenteel onderdeel van de eredienst geweest, maar of de werking van de Geest ook echt beleefd werd en wordt, is de vraag.

De hernieuwde belangstelling voor de rol van de heilige Geest in de liturgie blijkt onder meer uit de invoering van een aanroeping van de heilige Geest in veel nieuwe eucharistische gebeden en tafelgebeden en in de zegeningsgebeden in de viering van de sacramenten.

Op het symposium zullen we ons verdiepen in hiermee samenhangende vragen. Is er ook werkelijk meer ruimte gekomen voor de werkzaamheid van de Geest die zich op verrassende kan manifesteren, soms out of the blue? Verstaan wij de klassieke epiclese nog, of zijn die oude gebeden om de Geest verstard? Kan de aandacht voor de heilige Geest ook op andere manieren tot uiting komen? Wordt de werkzaamheid van de Geest zichtbaar en is die te beleven in de vormgeving van de eredienst, in de manier waarop de Bijbel tot leven komt, in de wijze waarop wordt gebeden, gezongen, met symbolen, gebaren en rituelen wordt omgegaan?

Programma

9.30 u Binnenkomst met koffie en thee

10.00 u Opening en welkom – Gerard Rouwhorst, voorzitter Genootschap voor Liturgiestudie

10.15 u ‘Kom en woon in ons...’, De heilige Geest in de houdgreep van ritueel en theologie in de byzantijnse liturgische traditie – Thomas Pott o.s.b., hoogleraar liturgische theologie Sant’Anselmo en Pauselijk Oosters Instituut Rome, en monnik van de abdij Chevetogne

11.00 u Pauze

11.15 u De Geest die levend maakt, Theologische kanttekeningen bij verschillende liturgische praktijken – Kees van der Kooi, emeritus-hoogleraar westerse systematische theologie Vrije Universiteit Amsterdam

12.00 u De heilige Geest herontdekt?, ‘Lex orandi, lex credendi’ als kritisch en richtinggevend principe – Jos Moons s.j., pastor Universitaire Parochie Leuven,
docent theologie Katholieke Universiteit Leuven en onderzoeker aan de Tilburg School of Catholic Theology.

12.45 u Lunch

14.00 u Panelgesprek waarin voorgangers uit verschillende tradities vertellen over hoe zij ‘vorm geven’ aan de heilige Geest in hun liturgievieringen, onder leiding van dr. Sam Goyvaerts / dr. Arnold Smeets

Gesprekspartners zijn:

• Paul Brenninkmeijer, priester Aartsbisdom Utrecht, vertrouwd met de rooms-katholieke en byzantijnse liturgie
• Janneke Plantinga, voorzitter Evangelisch Werkverband, pionier Protestantse Kerk in Nederland en ondernemer
• Karin van den Broeke, predikant te Geersdijk, Kats, Kortgene en Wissenkerke, voormalig preses van de synode van de Protestantse Kerk in Nederland en voorzitter van het Nederlands en Vlaams Bijbelgenootschap

14.45 u Pauze

15.00 u Workshops waarin deelnemers verder reflecteren op de thematiek en ervaringen uitwisselen onder het aspect van:

1. Voordracht, onder leiding van Thomas Borggrefe, theatermaker en geestelijk verzorger in de ouderenzorg

2. Muziek, onder leiding van Wim Ruessink, cantor-organist Jacobskerk Winterswijk, beiaardier, dirigent, componist

3. Beweging, onder leiding van Riëtte Beurmanjer, docente bibliodans Werkplaats voor Dans en Christelijke Spiritualiteit

15.50 u Gelegenheid om naar de Lutherse Kerk, Hamburgerstraat 9, te gaan voor de

16.00 u Afsluitende viering

Praktische informatie

Dit symposium wordt georganiseerd door het Genootschap voor Liturgiestudie en de Liturgische Kring, in samenwerking met Luce..

• Wanneer: 14 november 2019, 9.30-17.00 uur
• Waar: Auditorium Museum Catharijneconvent, Lange Nieuwstraat 38, 3512 PH Utrecht
• Kosten (inclusief lunch): € 45,- ; € 25,- voor leden van het Genootschap voor Liturgiestudie en de Liturgische Kring; € 5,- voor studenten.

Inschrijven