woman with camera

Afscheidsrede Henk Schoot: De betekenis van doopsel voor kerk en cultuur

Published: 21 februari 2023 Laatst bijgewerkt: 21 februari 2023

Er is geen onderdeel van het christelijk geloof of het kan in verband worden gebracht met het doopsel. Het doopsel is een sacrament, verleent genade en schenkt nieuw leven. Het gaat terug op de doop van Jezus, dat vele malen is afgebeeld op religieuze kunstwerken en iconen met een prachtige symboliek. Dat zijn enkele redenen waarop het doopsel zo fascinerend is, stelt scheidend hoogleraar theologie Henk Schoot in zijn rede op 3 maart.

De kerk in Nederland kent sinds decennia een dramatische terugloop in het aantal toegediende doopsels. Maar relatief neemt het aantal volwassenen dat zich laat dopen toe. Dat richt de aandacht op de vroege kerk, toen de doop in de regel de doop van volwassenen was. 

Verantwoordelijkheid

De doop van de christen gaat terug op het doopsel dat Jezus ontving. We lezen erover in de Schrift, en het is talloze malen afgebeeld op sarcofagen, ikonen, schilderijen, doopvonten etc. Telkens gaat het vooral om twee overtuigingen: de doop biedt de mogelijkheid om opnieuw geboren te worden en door de doop wordt de dopeling één met Jezus die sterft en verrijst uit de dood, de dood van het oude leven. We noemen dat genade.

Het doopsel is wat alle christenen over de kerkgrenzen heen met elkaar verbindt. Ook dat gaat al terug op de derde eeuw. Maar het roept ook de vraag op hoe groot die eenheid nu is. Een andere reden waarom het doopsel actueel is, is vanwege het synodale proces dat Paus Franciscus met de kerk is gestart: elke gelovige heeft een onvervreemdbare waardigheid en verantwoordelijkheid die juist gestoeld is op de genade van de doop.

Prof. Henk Schoot was onder meer bijzonder hoogleraar aan de Tilburg School of Catholic Theology namens de Stichting Thomasfonds met als leeropdracht de Theologie van Thomas van Aquino 2006-2012 en 2017-2023.

Meer informatie
Prof. dr. Henk Schoot neemt op 3 maart afscheid in de aula om 16.15 uur. De afscheidsrede is getiteld: ‘De genade van het doopsel’. Er is een livestream. U kunt contact opnemen met wetenschapsredacteur Tineke Bennema, via persvoorlichters@tilburguniversity.edu of tel. 013 4668998.