Promotie I. Mannheim BA MA

• Locatie: Cobbenhagen building, Aula
• Promotor: prof.  dr. E.J.M. Wouters
• Copromotor: dr. Y. van Zaalen

Achtergrond en onderzoeksdoelstellingen:
Technologische innovatie wordt vaak beschreven als een oplossing voor of beschouwd als een mogelijkheid om de uitdagingen van de vergrijzende samenleving aan te gaan, de levenskwaliteit, het welzijn en de gezondheidszorg van ouderen te verbeteren en het ouder worden in een veilige en onafhankelijke omgeving te ondersteunen. Tegelijkertijd krijgen ouderen in de context van digitale technologie vaak te maken met ageism, gedefinieerd als stereotypen, vooroordelen en discriminatie. Dergelijke stereotypen zijn alomtegenwoordig in verschillende contexten (bijv. beroepsbevolking, gezondheidszorg en media) en kunnen actief en succesvol ouder worden in een sterk digitaliserende realiteit belemmeren. Het hoofddoel van dit proefschrift is te begrijpen wat de manifestaties zijn van ageïsme in de context van digitale technologie en de potentiële rol van ageïsme als onderliggende factor die het ontwerp, de acceptatie en het gebruik van digitale technologie kan beïnvloeden.

Methoden:
Er werd gebruik gemaakt van een mixed-methods benadering om een coherent en holistisch resultaat te initiëren en te presenteren met de bedoeling paradoxen, tegenstrijdigheden en nieuwe perspectieven op het ontwerp, de acceptatie en het gebruik van digitale technologie te ontdekken. Zes studies werden uitgevoerd, waarbij gegevens uit 1) verschillende methodologieën, 2) verschillende perspectieven van belanghebbenden (ouderen, ontwerpers, onderzoekers en zorgverleners) en verschillende contexten van gebruik en ontwerp van digitale technologie werden getrianguleerd.

Belangrijkste resultaten:
De triangulatie van de kwalitatieve en kwantitatieve bevindingen van dit proefschrift zijn samengevat in een theoretisch model van Ageism in the Use and Design of Digital Technology (zie figuur). Manifestaties van ageism in het gebruik en ontwerp van digitale technologie worden geïdentificeerd in de verschillende dimensies van ageism: (1) Sociaal-psychologisch niveau van stereotypen, vooroordelen en discriminatie, (2) Negatieve-positieve waardering, (3) Expliciete-impliciete voorstellingen, (4) en drie niveaus van individueel-micro-niveau (zelf-ageïsme), een sociaal-organisatorisch mesoniveau van intergenerationele interactie, en beleid en ontwerp op macroniveau. Belangrijk is dat ageïsme de acceptatie en het gebruik van digitale technologie kan beïnvloeden in een dynamisch en iteratief proces van interactie tussen verschillende niveaus en wisselwerking tussen individuen, ontwerpprocessen en technologische apparaten en diensten.

Aanbevelingen voor toekomstig onderzoek en beleid:
Ageïsme in het gebruik en ontwerp van digitale technologie is een gebied in ontwikkeling voor toekomstig onderzoek, ondernemerschap en beleid. De belangrijkste aanbevelingen zijn

1. Interventies ontwikkelen om zelfveroudering te verzachten, ouderen te empoweren en ageisme in het ontwerpproces van digitale technologie en intergenerationele spanning te verminderen.
2. Bewustmaking en training om het discours over ouder worden en technologie te veranderen.
3. Bevorderen van inclusie en streven naar partnerschap en zinvolle betrokkenheid van ouderen bij de ontwikkeling van producten, diensten en beleid in verband met digitale technologie.
4. Digitale technologieën ontwerpen voor veelzijdige sociale, vrijetijds- en communicatiebehoeften.
5. Methodologische innovaties ontwikkelen om de invloed van ageism op het gebruik en het ontwerp van digitale technologie te meten. In het bijzonder met betrekking tot discriminatie; intersectionaliteit van digitale technologie, ageïsme en andere kenmerken; en het gebruik van gegevens en kunstmatige intelligentie (AI).
6. Zorgen voor toegang tot digitale technologie om de door leeftijd, opleiding en andere kenmerken beïnvloede toegangskloof te dichten.