Promotie J.B. van der Geest

Het primaire doel van belastingheffing is het ophalen van opbrengsten voor de staat. Het is echter bekend dat belastingen ook het gedrag van bedrijven beïnvloeden. Het begrijpen hoe het gedrag van bedrijven beïnvloed wordt is essentieel voor beleidsmakers die afwegingen moeten maken tussen het heffen van belastingen en het beïnvloeden van beslissingen van bedrijven. Over hoe en in welke mate het gedrag beïnvloed wordt is niet altijd evenveel bekend. Er is onderzoek naar de effecten van belastingtarieven en belastingstimuli, maar weinig onderzoek bestudeert de effecten van andere onderdelen van belastingheffing zoals belastingontwijking en belastingnaleving. De studies in dit proefschrift vergroten onze kennis door te onderzoeken hoe deze elementen een rol spelen in fundamentele economische concepten als competitie, investeringen en de allocatie van middelen. Gegeven de huidige debatten omtrent belastingontwijking en het versimpelen van belastingheffing zijn de studies in dit proefschrift van nut voor beleidsmakers om belangrijke beleidskeuzes te maken.

Het eerste onderzoek bekijkt naar de kosten van belastingnaleving. Het doen van belastingaangifte kost veel tijd en middelen. Dit onderzoek laat zien dat wanneer bedrijven meer tijd en middelen kwijt zijn aan het naleven van belastingwetgeving, zij minder investeren in productiemiddelen. De tweede en derde studie onderzoeken de effecten van verschillen in belastingdruk. Het tweede onderzoek laat zien dat belastingontwijking geen belangrijke factor is in de toenemende trend van industrie concentratie. De derde studie laat zien dat belastingontwijking wel kan leiden tot een betere allocatie van middelen. Tezamen laten deze drie studies zien wanneer belastingontwijking en belastingnaleving economisch gedrag wel of niet kunnen beïnvloeden. Zowel voor beleidsmakers, wiens keuzes hier van af kunnen hangen, als voor de wetenschappelijke literatuur zijn dit nieuwe inzichten voor praktijkrelevante onderwerpen.