Intrigerende roman over herinneringen en waarheid

Hoe ben je van meester in de rechten romanschrijver geworden?

Ik schreef columns voor een tijdschrift en die stukjes werden heel goed ontvangen. In mijn vrije uren ben ik me toen gaan toeleggen op het schrijven van fictie. Ik besloot de vierjarige avondopleiding aan de Schrijversacademie Antwerpen te volgen. In 2015 studeerde ik af met als eindwerk Flardentango, volgens de jury een goedgeschreven familiekroniek, maar het had nog wel wat meer ‘pijn en drama’ nodig. Na drie jaar herschrijven, schaven en schrappen is zo de roman Flardentango ontstaan.

Waar gaat het boek over?

Flardentango is een roman over een expatgezin. Hoofdpersoon is Evelien die als negenjarige in 1969 met haar ouders naar Buenos Aires verhuist. Haar broer en zus blijven achter op een Nederlandse kostschool. Deze dramatische scheiding van ouders en kinderen heeft een grote impact op het gezin.

Als Evelien vijftig is en inmiddels in België woont, heeft ze dierbare herinneringen aan haar jeugd. Maar haar verleden roept ook vragen op: waarom werd binnen het gezin nooit meer gesproken over Argentinië, ook niet toen daar een militair regime aan de macht kwam dat tienduizenden mensen in het niets zou laten verdwijnen? En waarom kwamen haar ouders destijds plotseling terug? Evelien gaat op zoek naar antwoorden, wat een flardenstorm aan minder dierbare herinneringen op gang brengt. Ze komt erachter dat haar ouders geheimen voor haar verborgen hebben gehouden, maar ze komt er ook achter dat in haarzelf een geheim verscholen zit.

De verschillende invalshoeken verrijken de zoektocht in het verleden door de ik-persoon Evelien. Haar innerlijke strijd maakt de lezer nieuwsgierig. Wat is de waarheid en hoeveel herinneringen zullen enkel uit een waarheid bestaan die alleen de hare is?

In hoeverre is het boek autobiografisch?

Veel feiten uit het leven van Evelien komen overeen met mijn eigen leven: ook ik woonde als kind in Argentinië, studeerde Nederlands Recht in Tilburg en woon nu in België. Ik schrijf het liefste vanuit een situatie die ik ken. Mijn jaren als expatkind in Argentinië bevatten genoeg dramatische momenten om over te schrijven. Maar dat ik mijn eigen bronnen gebruik, maakt de roman niet direct autobiografisch. Ik heb de werkelijkheid omgezet naar fictie. Gebeurtenissen, karakters van personages en onderlinge relaties hebben bij het schrijven altijd ten dienste gestaan van het verhaal. Als het voor de spanningsboog of de ontwikkeling van de personages nodig was, heb ik de werkelijkheid aangepast. Je zou mijn roman kunnen bestempelen als autofictie of historische fictie. What's in a name? Ik noem Flardentango liever een psychologische roman, omdat de nadruk ligt op het innerlijk van de karakters en hun onderlinge relaties.

Wat heb je over Tilburg en de Tilburgse universiteit verwerkt in je boek?

Ik refereer in het boek aan de geschiedenis van de universiteit. Evelien komt erachter dat de Tilburgse studenten eind jaren zestig de eerste waren die meer zeggenschap wilden over het bestuur van een Nederlandse universiteit. Ze schilderden met rode menie ‘Karl Marx Universiteit’ op de gevel en een paar maanden later volgde een bezetting. Daarmee waren ze een lichtend voorbeeld voor de andere studentensteden.

Ook studentenvereniging Sint Olof komt terug in dit boek. Ik ben zelf lid geweest van Olof. In de Senaat van 1981-1982 was ik Abactis en ik ben medeoprichter van het vrouwendispuut Alea Iacta. Het dispuut floreert nog steeds.

Daarnaast speelt Tilburg een grote rol. Net als de opa van mijn hoofdpersoon is mijn opa ook omgekomen op de Bevrijdingsdag van de stad, in oktober 2019 75 jaar geleden. Voor burgemeester Theo Weterings heeft dit de doorslag gegeven om op 16 november 2019 aanwezig te zijn bij de lancering van Flardentango in de sociëteit van T.S.C. Sint Olof.

Heeft jouw studie Rechten in Tilburg invloed gehad op jou als schrijver?

Ik weet niet hoe het nu is, maar zeker in de beginperiode van mijn studie moest er tijdens examens nog veel worden geschreven. In de voorbereiding oefende ik daarom vooral op het goed formuleren van de antwoorden. Schrijvers hebben met juristen gemeen dat ze analytisch moeten werken: hoofdzaken van bijzaken onderscheiden, niet te lang dralen om tot de essentie van de zaak te komen, overzicht houden en verbanden leggen. Binnen de studie heb ik dat analytische vermogen kunnen aanscherpen en dat heeft me uiteindelijk zeker geholpen om een roman te kunnen schrijven.

Wat heb je geleerd van het leven van een expat?

Voormalige expatkinderen zullen vaak antwoorden dat een verblijf in het buitenland verrijkend werkt. Je wordt er zelfstandig van, ziet veel van de wereld en als je volwassen bent, kun je je overal aanpassen, net als nu in België. Toch is het niet te onderschatten wat het betekent om nergens vaste wortels te hebben. In mijn jeugd heb ik op dertien verschillende plaatsen gewoond en op drie lagere scholen en drie middelbare scholen gezeten. Omdat ik student was in een tijd dat er lang gestudeerd mocht worden, voelt Tilburg nog altijd het meest vertrouwd aan als ik in Nederland ben.

Publicatiedatum: 11 februari 2020