Zero Poverty Lab: Generatiearmoede stoppen

Het effect van armoede op de hersenen

Leven in armoede heeft directe, negatieve gevolgen voor de ontwikkeling van de hersenen. Met name hersendelen die executieve functies aansturen, worden beïnvloed. Executieve functies zijn vaardigheden als plannen, organiseren, langdurig concentreren en doelgericht doorzetten. Deze vaardigheden zijn cruciaal om de negatieve armoedespiraal te doorbreken. Het goede nieuws is dat executieve functies te verbeteren zijn. Dit kan met oplossingen die een beroep doen op de neuroplasticiteit, oftewel het ontwikkelvermogen van de hersenen. Het Zero Poverty Lab doet onderzoek vanuit verschillende onderzoeksdisciplines naar hoe dit vermogen bij kan dragen aan het oplossen van het armoedevraagstuk.

Het CPB schatte in augustus 2022 dat 1,3 miljoen Nederlanders in armoede leven. In 2020 waren er 221.000 kinderen die opgroeiden in armoede. De algemene verwachting is dat deze aantallen zullen stijgen. Het onderzoek van het Zero Poverty Lab levert kennis en oplossingen op. Deze uitkomsten maken we beschikbaar voor beleidsmakers, hulporganisaties en mensen die leven in armoede. Dit helpt hen om oplossingen te ontwikkelen, impactvolle lange termijnkeuzes te maken om generatiearmoede te doorbreken en zo armoede blijvend te stoppen. Met het Zero Poverty Lab willen we onderdeel zijn van de oplossing: het bewerkstelligen van een betere kwaliteit van leven voor meer mensen en het bouwen aan een gezonde en eerlijke samenleving.

Generatiearmoede stoppen 

De missie van het Zero Poverty lab is om generatiearmoede te stoppen, zodat álle 170.000 kinderen die elk jaar in ons land worden geboren, zich volop kunnen ontwikkelen. In samenwerking met het Zero Hunger Lab willen wij met wetenschappelijk onderzoek  juist die maatschappelijke impact realiseren, op het gebied van armoedebestrijding, voedselzekerheid en het weer meedoen in onze samenleving. Het onderzoek leidt tot concrete aanbevelingen en methoden voor verbetering van de levensomstandigheden voor mensen die in armoede en met honger leven.

Hoe verminder je armoede in de wereld? 

Om te beginnen; hoe verminder je armoede in Nederland? Het Zero Poverty Lab wil via multidisciplinair onderzoek, impactvolle aanbevelingen, inzichten en tools aanbieden om armoede en honger in de wereld te verminderen. Dit doen we, zoals Tim ’S Jongers aanbeveelt in zijn boek “Beledigende broccoli”, sámen met de ervaringkenners. Op die manier ontstaan echt werkbare oplossingen en wordt er niet over hoofden heen beslist. We doen het samen met, door en voor mensen die in armoede leven: dat zijn de experts vanuit de leefwereld. De uiteindelijke aanbevelingen delen we met beleidsmakers bij centrale en decentrale overheden, de Verenigde Naties, NGO’s, bedrijven en maatschappelijk kwetsbare groepen. 

Het multidisciplinaire onderzoek richt zich onder meer op de volgende thema’s:

• Veranderingen door inzicht: het in beeld brengen van de effecten van armoede met behulp van AI (Artificial Intelligence). Het doel van dit onderzoek is om kennis te verzamelen over de complexe wisselwerking tussen armoede, cognitief functioneren en de onderliggende hersennetwerken bij volwassenen. Met deze kennis willen we een dashboard ontwikkelen om de communicatie, het begrip en de actie bij belanghebbenden te verbeteren.
• Voorkomen bij kinderen: met behulp van AI ontwikkelen we voorspellende, neurale netwerkmodellen. Wat veroorzaakt armoedestress? We vergaren kennis over het verband tussen armoede, cognitief functioneren en de onderliggende hersennetwerken bij kinderen. Zo willen we vroegtijdige gerichte oplossingen mogelijk maken om negatieve effecten van armoede te voorkomen.
• Executieve functies verbeteren om generatiearmoede te stoppen: Executieve functies van de hersenen besturen het handelen en het gedrag, ze helpen bij het stellen en realiseren van doelen en zijn gerelateerd aan succes in de brede zin van het woord. Door omstandigheden te creëren waarin executieve vaardigheden kunnen verbeteren, ontstaat meer kansengelijkheid. Zo wordt de cirkel van generatiearmoede doorbroken.

Het Zero Poverty Lab maakt onderdeel uit van het Programma Brede Welvaart van Tilburg University. 

Kijk hier de video ‘From impoverished to enriched brains’ over ons project waarin digitale wetenschappen gebruikt worden om een basis te leggen voor effectieve interventies en beleid gericht op het doorbreken van de armoedecirkel.

Sustainable Development Goal 1: No Poverty

Landen hebben op internationaal niveau afspraken gemaakt en vastgelegd in de 17 UN Sustainable Development Goals (SDGs). Het eerste doel, SDG-1, is ‘No Poverty’ met onder meer de volgende afspraken:

• In 2030: geen wereldwijde extreme armoede meer (mensen die leven van minder dan $2,15 per dag).
• In 2030: het aantal mannen, vrouwen en kinderen dat in armoede leeft volgens de nationale definitie, is met minstens de helft verminderd.
• In 2030: vergroot de veerkracht van armen en kwetsbaren en verklein hun blootstelling en kwetsbaarheid voor economische, sociale en milieuschokken en (klimaat)rampen.

Het Zero Poverty Lab sluit aan bij deze internationale doelstellingen; we willen het aantal mensen dat in armoede leeft duurzaam verkleinen en we willen de veerkracht van Nederlanders die leven in armoede vergroten. Dat doen we met onderzoek dat leidt tot concrete aanbevelingen en hulpmiddelen voor verbetering van de levensomstandigheden voor mensen die in armoede en met honger leven.