Gebrek aan deugdelijke huisvesting is meest urgente probleem voor arbeidsmigranten
Negatieve ervaringen met huisvesting onder arbeidsmigranten zijn de afgelopen twee jaar toegenomen, blijkt uit onderzoek van Anna Sobczyk-Turek en Jan Cremers naar de woon-, werk- en leefsituatie van arbeidsmigranten in Nederland dat rond de jaarwisseling is gehouden (2022/2023). Ze vergeleken die gegevens met onderzoek van twee jaar eerder.
Negatieve ervaringen met huisvesting
De resultaten van het huidige onderzoek van KcA laten zien dat bijna de helft van de ondervraagde arbeidsmigranten (N=1121) huisvesting en woonomstandigheden aangeeft als meest negatieve aspect van hun verblijf in Nederland. Dit is een toename van 9% ten opzichte van de eerste peiling in 2020/21. Deze problemen zijn toegenomen zowel bij migranten werkzaam in laaggekwalificeerde als in hooggekwalificeerde banen. Meest problematisch is dit echter bij arbeidsmigranten die niet zelfstandig wonen en samen met anderen in een gedeelde woning of tijdelijke huisvesting verblijven (bv. in een gebouwencomplex, in een hotel, op een camping, recreatiepark of vakantiepark). Van deze groep wil de overgrote meerderheid (70%) hun woonsituatie verruilen voor een andere woonsituatie.
Invloed op de ervaren levenskwaliteit
De huisvestingssituatie van migranten heeft een aanzienlijke invloed op de levenskwaliteit van arbeidsmigranten en op hun algeheel welzijn. In de slechtste situatie bevinden zich arbeidsmigranten die in tijdelijke huisvesting verblijven. De helft van deze groep zegt onvoldoende (woon)omstandigheden te hebben om zich te ontspannen na een dag werken en voelt zich ongelukkig met de woonsituatie. Het gevoel van gebrek aan privacy komt nog vaker voor bij respondenten die een slaapkamer delen met andere arbeidsmigranten. Als dit ook nog gepaard gaat met slechte voorzieningen en onvoldoende hygiëne kan dit leiden tot ernstige gezondheidsklachten en psychische gevolgen zoals stress. In het onderzoek van KcA blijkt dit niet alleen demotiverend te werken en sterk van invloed te zijn op hun tevredenheid met het verblijf in Nederland, maar ook het gevolg te hebben dat mensen onvoldoende tot rust komen.
Dubbele afhankelijkheid van werkgever
Bijna twee derde van de arbeidsmigranten die in tijdelijke huisvesting verblijven, moeten de woning verlaten als ze hun baan kwijtraken. Deze situatie treft vaak migranten die de taal niet spreken, weinig kennis hebben van de wet- en regelgeving in Nederland en niet over een toereikend netwerk van contacten beschikken. Dit verhoogt de vaak precaire situatie waarin mensen zich bevinden, met risico’s van dakloosheid en maatschappelijke marginalisering.
Grootschalige opiniepeilingen onder arbeidsmigranten
Het Kenniscentrum Arbeidsmigranten heeft onderzoeksbureau I&O Research eind 2020 opdracht gegeven een onderzoekspanel op te richten dat volledig bestaat uit arbeidsmigranten. Onder de leden van dit onderzoekspanel en via aanvullende wervingscampagne wordt periodiek onderzoek gedaan, waarbij arbeidsmigranten en kennismigranten zich uitspreken over hun ervaringen in Nederland en hun meningen over diverse onderwerpen. De peiling over woon-, werk- en leefsituatie van arbeidsmigranten werd eind 2022 uitgevoerd. Dit is een herhaling van het eerste onderzoek van het Kenniscentrum die plaatsvond 2 jaar geleden, rond de jaarwisseling 2020/21.
Over Het Kenniscentrum Arbeidsmigranten
Het Kenniscentrum Arbeidsmigranten is in 2020 opgericht en heeft de ambitie om uit te groeien tot dé kennisautoriteit rondom arbeidsmigratie. Dit doet het Kenniscentrum door middel van kennisontwikkeling, kennisbundeling en kennisdeling. Daarbij richt zij zich zowel op kennismigranten als arbeidsmigranten van binnen en buiten Europa. De stichting heeft een bestuur dat wordt gevormd door experts uit het veld die werkzaam zijn (geweest) bij sociale partners, ngo’s, adviesorganen en universiteiten. Daarnaast heeft de stichting een wetenschappelijke raad die systematisch kennishiaten rondom arbeidsmigranten in beeld brengt en het bestuur adviseert.