Professionalisering verpleging en verzorging hard nodig om ouderenzorg toekomstbestendig te maken
Er moet meer ruimte komen voor professionalisering van de verpleging en verzorging binnen de verpleeghuizen en de thuiszorg. Deze ruimte is nodig om uitdagingen, zoals een toename van het aantal kwetsbare ouderen, hogere complexiteit van de zorg en personeelstekorten, het hoofd te kunnen bieden. Het is van belang hier een toekomstbestendige aanpak voor te maken. Dit stelt bijzonder hoogleraar prof. dr. Robbert J.J. Gobbens tijdens zijn inaugurele rede getiteld ‘Professionalisering van de verpleging en verzorging in de ouderenzorg’, aan Tilburg University.
Onderzoek wijst uit dat professionalisering van de verpleging niet alleen bijdraagt aan werktevredenheid, maar ook aan betere prestaties, onder andere op het gebied van patiëntveiligheid. Er is echter nog weinig wetenschappelijke kennis beschikbaar over de professionalisering van de verpleging en verzorging in specifiek de ouderenzorg. In hoeverre draagt dit bij aan de kwaliteit van de ouderenzorg en daarmee aan de kwaliteit van leven van thuiswonende ouderen met thuiszorg en ouderen die in een verpleeghuis wonen? Vanuit de bijzondere leerstoel ‘Professionalisering van de verpleging en verzorging in de ouderenzorg’ richt prof. dr. Gobbens zich op deze kennishiaten. De leerstoel heeft de ambitie om de professionalisering van verpleegkundigen en verzorgenden in de ouderenzorg een krachtige impuls te geven op het gebied van toewijding, vakbekwaamheid en lerend, onderzoekend en samenwerkend vermogen.
Mensgerichte ouderenzorg & kennisontwikkeling via co-creatie
De vraag voor de toekomst is welke aspecten de professionalisering van de verpleging en verzorging in de ouderenzorg bevorderen. Ouderenzorg is complex omdat veel ouderen beperkingen ervaren in meerdere levensdomeinen. Ook is vaak sprake van meerdere chronische ziekten tegelijkertijd. Hierdoor zijn er veel verschillende disciplines betrokken bij de zorg. Dit vereist een goede interdisciplinaire en interprofessionele samenwerking. Ook zullen er multidisciplinaire richtlijnen ontwikkeld moeten worden voor kwetsbare ouderen, zo stelt Gobbens in zijn oratie. Mensgerichte ouderenzorg en kennisontwikkeling via co-creatie zijn twee uitgangspunten van de bijzondere leerstoel. “Permanente kennisdeling via praktijk, onderzoek en onderwijs is noodzakelijk om de professionalisering van verpleegkundigen en verzorgenden in de ouderenzorg te stimuleren en vernieuwingen te versnellen”, aldus prof. dr. Gobbens. “Bovendien hangt co-creatie in combinatie met mensgerichte zorg positief samen met het welbevinden en de werktevredenheid van verpleegkundigen en verzorgenden”.
Ruimte om te reflecteren, leren en ontwikkelen
Ruimte voor reflectie, leren en ontwikkelen in de ouderenzorg is noodzakelijk. Dit maakt het mogelijk om de zorg te verbeteren en om het werk in de ouderenzorg aantrekkelijker te maken. “De verantwoordelijkheid voor professionalisering ligt in eerste instantie bij verpleegkundigen en verzorgenden zelf”, zo stelt Gobbens. “Zij moeten ervoor zorgen dat ze over up-to-date kennis en vaardigheden beschikken en moeten zelf werken aan het optimaliseren van het lerend, onderzoekend en samenwerkend vermogen. Werkgevers moeten echter verpleegkundigen en verzorgenden hierin faciliteren en hen letterlijk en figuurlijk ruimte geven, in de vorm van tijd en middelen, zodat een verdere professionalisering van beide beroepsgroepen gestalte kan krijgen”.
-
Over Prof. dr. Robbert J.J. Gobbens
bijzonder hoogleraar Professionalisering van de verpleging en verzorging in de ouderenzorgProf. dr. Robbert J.J. Gobbens (1963) studeerde verpleegkunde aan de Hbo-v in Eindhoven. Na het behalen van de opleiding Gezondheidswetenschappen (richting verplegingswetenschap) en de Eerstegraads Lerarenopleiding Gezondheidszorg werkte hij als docent bij de Hbo-v van Avans Hogeschool en vervolgens als coördinator van de opleiding Master of Advanced Nursing Practice bij Hogeschool Rotterdam.
In 2010 behaalde hij zijn doctoraat bij Tranzo, Tilburg University, met zijn proefschrift ‘Frail elderly. Towards an integral approach’. Tijdens dit promotieonderzoek ontwikkelde hij een breed frailty concept dat lichamelijke, psychische en sociale problemen includeert. Het product van zijn proefschrift is de Tilburg Frailty Indicator (TFI), een instrument waarmee de kwetsbaarheid bij ouderen kan worden bepaald. De TFI is inmiddels door meerdere landen vertaald en gevalideerd; bij de meeste van deze studies is hij betrokken.
Vanaf 2017 is hij lector Gezondheid en Welzijn van Kwetsbare Ouderen bij Hogeschool Inholland en Zonnehuisgroep Amstelland. Op zijn initiatief zijn Leer- en InnovatieNetwerken geïmplementeerd in de ouderenzorg. In Leer- en InnovatieNetwerken wordt een verbinding gemaakt tussen onderwijs, praktijk en onderzoek. Ook is hij vanaf 2019 als visiting professor verbonden aan de Universiteit Antwerpen.
Ruim 20 jaar is hij actief binnen de beroepsvereniging Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland (V&VN). Momenteel is hij voorzitter van de afdeling Geriatrie en Gerontologie en de adviescommissie kwaliteitsstandaarden. Ook is hij hoofdredacteur van Verpleegkunde, het Nederlands-Vlaams wetenschappelijk tijdschrift voor verpleegkundigen en Gerõn, het tijdschrift over ouder worden en samenleving. Daarnaast is hij editor van Healthcare (sectie Community care) en associate editor van Archives of Gerontology and Geriatrics, BMC Geriatrics en Frontiers in Medicine (sectie Geriatrics). Hij publiceerde meer dan 200 artikelen, waarvan er 95 in PubMed zijn opgenomen.
In 2022 is prof. dr. Gobbens benoemd op de bijzondere leerstoel ‘Professionalisering van de verpleging en verzorging in de ouderenzorg’. Deze leerstoel is ondergebracht bij de Academische Werkplaats Ouderen van Tranzo en is een samenwerking tussen Hogeschool Inholland, Zonnehuisgroep Amstelland en Tranzo, Tilburg University.
Inaugurele rede
Prof. dr. Robbert J.J. Gobbens (Tranzo, Tilburg School for Social and Behavioral Sciences, Tilburg University) spreekt op 29 september 2023, om 16.15 uur, zijn inaugurele rede uit. Hiermee aanvaart hij het ambt van bijzonder hoogleraar Professionalisering van de verpleging en verzorging in de ouderenzorg aan Tilburg University. De rede is ook te volgen via livestream. Voorafgaand aan de oratie van prof. dr. Robbert Gobbens organiseert Tranzo een symposium over dit thema met diverse inspirerende sprekers.
Noot voor de pers
Neem voor meer informatie of interviewverzoeken contact op met Simone Schuilwerve, adviseur wetenschapscommunicatie bij Tilburg University via s.h.schuilwerve@tilburguniversity.edu / 013-466 4000.