Blog: Bouwen aan een Tilburg dat werkt

Ton Wilthagen, hoogleraar Arbeidsmarkt, was de hoofdspreker van de avond. Het panel bestond verder uit Wout Withagen (“de tamme tak” van Wilthagen, grapte hij), Yvette Drissen en Rik Grashoff. Burgers uit de regio waren welkom om samen, met verbeeldingskracht na te denken over de Tilburgse arbeidsmarkt in 2050. Yvette Drissen, filosoof en postdoctoraal onderzoeker bij de Academische Werkplaats Inclusieve Arbeidsmarkt, doet verslag van de avond.

Verbeelding is een spier die je kunt trainen 

Tijdens de lezing van Ton Wilthagen werd deze spier volop geactiveerd, bij de jongere alsook de oudere aanwezigen in het publiek. Vol enthousiasme schetste hij een futuristisch toekomstbeeld waarbij 50+’ers de 10 mijl van Tilburg rennen. Tegelijkertijd stond Wilthagen ook met beide voeten in de realiteit. We hebben op het moment te maken met een sterk vergrijzende en ontgroenende bevolking. Er is krapte op de arbeidsmarkt, maar tegelijkertijd kampen we ook met een inclusietekort. Digitalisering en kunstmatige intelligentie bieden kansen, maar zorgen er ook voor dat onze banen veranderen. We lopen tegen planetaire grenzen aan; onze manier van werken moet verduurzaamd worden. “Tilburg 2050 is al lang begonnen,” waarbij hij de gemeente oproept om richting te geven als hoeder van brede welvaart.

Panelgesprek

Wat krijg je als je een ondernemer, wethouder, filosoof en hoogleraar bij elkaar zet? Dit klinkt als het begin van een mop. Toch ging het panel – bestaande uit ondernemer Wout Withagen, wethouder Rik Grashoff, filosoof Yvette Drissen en hoogleraar Ton Wilthagen –serieus in gesprek met de aanwezigen uit het publiek. Hoe zien zij de arbeidsmarkt van 2050 voor zich? En waar lopen ze nu tegenaan?

Na een introductierondje trapte wethouder Grashoff het gesprek af: hoe kunnen we die duizenden Tilburgers die op dit moment “diep in de kaartenbak zitten” betrekken bij de arbeidsmarkt? In respons werd er gesproken over skills paspoorten, waarbij Wout Withagen de rol van de gig economie benadrukte. Een deelnemer uit het publiek deelde zijn inzichten over een woningbouwproject in Noord waar de buurt bij wordt betrokken. Een andere aanwezige van maar liefst 84 jaar, stelde voor om de deelname van vluchtelingen op de arbeidsmarkt veel meer te faciliteren. 

"Het is moeilijk om de toekomst te voorspellen, maar we kunnen wel proberen om ons de toekomst voor te stellen" 

- Ton Wilthagen

Studenten zaten met vragen en twijfels. Eén van hen herkende zich in het idee van de ratrace, een fenomeen dat Yvette Drissen aanhaalde. In het streven naar die prestigieuze baan in de Randstad is het niet meer genoeg om een masterdiploma en een bestuursjaar op zak te hebben, dat heeft iedereen al. Meer is nodig om erbovenuit te steken. Deze student wilde liever in Tilburg blijven en werk met betekenis doen, het liefst op een vrijwillige basis. Hoe houd je mensen die een verschil willen maken hier? Wout Withagen bood perspectief en vertelde over de kansen die er in Tilburg geboden worden op het gebied van impactvol werk. Zijn bedrijf Freshheads is hier een mooi voorbeeld van. Een andere student was juist benieuwd naar de toekomst van Tilburg als internationale studentenstad, waarbij wethouder Grashoff antwoordde dat deze studenten van harte welkom zijn. Wel erkende hij dat er uitdagingen liggen op het gebied van huisvesting.

Eén aanwezige gaf aan bijna met pensioen te kunnen. Gezien de staat van de arbeidsmarkt twijfelt hij nu of hij beter nog langer kan doorwerken in zijn huidige baan of juist beter vrijwilligerswerk kan doen in een domein waar er tekorten zijn. “Wat moet ik kiezen?” Een andere aanwezige stelde de notie van ‘werk’ ter discussie. Hoe zit het met onbetaalde arbeid zoals mantelzorg taken en zorg voor de kinderen, werk dat vaak onzichtbaar blijft, maar cruciaal om de maatschappij draaiende de houden? Yvette Drissen voegde hieraan toe dat deeltijdwerk in Nederland ook genderverschillen blootlegt. Vooralsnog laten cijfers van het CBS zien dat het voornamelijk vrouwen zijn die na de komst van het eerste kind part time gaan werken en de zorgtaken op zich nemen, terwijl de man full time doorwerkt.

De laatste vraag ging over hoe we de arbeidsmarkt ook op een ecologische manier kunnen vormgeven. Dit vormde meteen een mooi bruggetje naar de volgende lezing, waar het thema duurzaamheid centraal komt te staan. Deze zal plaatsvinden op 17 april. 

Van verbeeldingskracht naar beeld

Onze verbeeldingskracht werd ook meteen visueel gemaakt. Tijdens de bijeenkomst tekenden twee kunstenaars actief mee met wat er gezegd werd. Ze maakten een enorme plaat met een futuristische binnenstad, robots, skills paspoorten, personen aan het werk, regenbogen, de gemeente als schapenhouder, en nog veel meer. Een inclusieve arbeidsmarkt, ik zie het echt voor me.

Meer informatie over Tilburg 2050 en de lezingenreeks vind je hier.

Tekst door Yvette Drissen. Tekening door 'Getekend Verslag'.