Culturele eco-studies voor rechtvaardigde relaties tussen mens en milieu

‘Die blik wordt bepaald door ideeën over gender, kleur en koloniale verhoudingen. Geschiedkundigen, Carolyn Merchant bijvoorbeeld, hebben aangetoond hoe Verlichtingsdenkers zoals filosoof Francis Bacon en natuurkundige Isaac Newton de natuur deelden in een geciviliseerd, mannelijk deel en een wild en aantrekkelijk vrouwelijk deel. De man is het subject die kijkt naar het vrouwelijke natuurobject, dat hem moet onderhouden. Dus hebben politieke en economische machten gerechtvaardigd hoe ze in de koloniale periode de natuur hebben onderworpen en gekoloniseerd. Door dergelijke denkpatronen hebben Westerse machten natuurlijke rijkdommen naar hun eigen landen verplaatst. Etniciteiten en inheemse mensen die het westen niet eigen maakt, blijven in een onderdanige positie in deze koloniale gender hiërarchieën, meestal in armoede. En juist omdat mensen en natuur verbonden zijn met elkaar, zie je de richting van de migratie naar de rijkdommen die het westen hier heeft vergaard.’

Inspiratie voor loopbaan

‘Ik ben altijd bij de natuur betrokken geweest. Ik ben opgegroeid in Olympia in Washington, een vulkanisch actief gebied. Toen ik achttien was, maakte ik een aardbeving mee. De autoriteiten hadden ons altijd aangeraden om onder een deurpost te gaan staan en toen ik daar stond, voelde ik niet alleen de beweging van de aarde, maar zag ik ook de golven van de grond, alsof het water was. Ook vulkaanuitbarstingen hoorden bij het leven, de natuur was altijd aanwezig. Ik leerde houden van gecompliceerde ecosystemen waarvan mensen onderdeel en afhankelijk zijn. 

Studeren wilde ik niet, ik had zo’n hekel aan school. Ik monsterde aan op een zeilschip en werd dekmatroos in het Caribisch gebied. Op een van de eilanden, bewoond door slechts 300 mensen, zag ik dat een rijke man een hek over de helft van het land plaatste. Dat deel ging hij verhuren aan cruiseschepen. Veel van die relatieve rijke witte mensen van het cruiseschip wilden zonnen op het witte strand, terwijl veelal zwarte vrouwen van achter het hek spullen als T-shirts aan hen verkochten. De vrouwen mochten niet eens op het strand. Ik zag hoe alles bij elkaar kwam op dat eiland: kleur, etniciteit, klasse, gender en milieu. Toen besloot ik toch naar de universiteit te gaan, om dergelijke situaties te begrijpen, om te kijken of we iets aan de ongelijkheid kunnen doen.’

Huber hoorde over environmental studies en postkoloniale ecokritiek en ging in Nederland studeren. Ze werkte ook in de journalistiek en bij bedrijven op communicatieafdelingen ‘waar ze de wereld een richting in duwen die ik niet wilde gaan'. 'Ik had toen veel vrienden uit Ierland, dat ook zo te lijden heeft gehad onder koloniale en postkoloniale ontwikkelingen. Daardoor stelde ik meer vragen en uiteindelijk keerde ik terug naar VS om te promoveren aan de universiteit van Oregon, bekend om het milieuonderzoek. Natuur, kolonialisme, gender en etniciteit komen ook in Ierland samen en daarover gaat mijn eerste boekproject.’

Ik wil ook ontdekken hoe media, kunst en milieubewegingen rechtvaardigere relaties kunnen verbeelden en creëren

Interdisciplinaire theorieën en disciplines

‘Mijn werk is interdisciplinair. Ik onderzoek in wezen hoe koloniale relaties met het milieu zich opnieuw voordoen in de moderniteit door de denkpatronen te reproduceren waaraan mensen gewend zijn geraakt. Dit gaat om ideologieën en neokoloniale economische structuren, die bepalen dat delen van de wereld natuur zijn en dat een ander deel van de wereld lelijk of onleefbaar mag zijn, waar rijken niet wonen. Ik wil ook ontdekken hoe media, kunst en milieubewegingen rechtvaardigere relaties kunnen verbeelden en creëren. 

Terwijl ik eco-feministische theorieën hanteer, gebruik ik ook bijvoorbeeld eco-media theorie, die rekening houdt met de materialiteit van media. Op het moment ben ik bezig met een artikel over een Ierse hiphop artiest, die iconische landschappen over Ierland bewerkt door verbanden te leggen met de mijnbouw, waardoor de digitalisatie tot stand komt. Daarmee kom je op het onderwerp van environmental justice. Al die bewegingen kun je niet los van elkaar zien. Ecocriticism houdt zich daarmee bezig en het is een van de snelst groeiende disciplines binnen geesteswetenschappen. Ik wil daarom deze interdisciplinaire theorieën en disciplines ook met studenten delen.’

Ze kreeg voor haar onderzoek een TSHD Seed-beurs, voor samenwerking met de rechtenfaculteit over milieurechtvaardigheid en migratie. Het project heet: Decolonizing Globalization: Reading Migration through an Environmental Justice Lens. Huber heeft met de beurs twee gastlezingen over kunst, activisme en milieurechtvaardigheid georganiseerd naast een onderzoekscolloquium voor docenten en vijf workshops voor studenten over klimaatrechtvaardigheid en migratie. Studenten die deel hebben genomen aan de workshops hebben een filmpje erover gemaakt.

Zoals ons leven met de natuur, het onderzoek is een relatie, en het is nooit af

Meer gerechtvaardigde relaties tussen mens en milieu

‘Eerder in mijn leven wilde ik natuurlijk alle ongelijkheden oplossen die voortvloeien uit koloniale relaties met de aarde, relaties die al honderden jaren gaande zijn en waarmee we nog te maken hebben. Dat wil ik nog steeds, maar ik besef me nu dat het verleden altijd bij ons blijft. We moeten getuige zijn van geschiedenissen en ervaringen die vormgeven aan relaties tussen mensen, dieren en milieus. Ik zie mijn werk meer als dialectiek of dialoog met de culturele en materiële milieus die ik bestudeer. Zoals ons leven met de natuur, het onderzoek is een relatie en het is nooit af. 

Ik ben tevreden als mijn werk ervoor zorgt dat mensen vragen blijven stellen en beleid in een goede richting proberen te sturen. Ik hoop dat mijn werk lezers de tools geeft om kritisch te bestuderen en met moed conclusies trekken, want sommige kwesties blijven heel lastig. Bijvoorbeeld de mijnbouw van de transitie naar groene energie berust nog steeds op neokoloniale extractie die ongelijkheden verergert. Ik wil dat mijn werk die complexiteit belicht, zodat we continu kunnen werken naar meer gerechtvaardigde relaties tussen mens en milieu.’ 

Publicatiedatum: 6 maart 2024