dr. Bart Engelen

Bio

Ik ben een ethicus en politiek filosoof, verbonden met het Tilburg Center for Ethics and Philosophy of Science (TilPS). Mijn onderzoek bevindt zich op de grens van ethiek, politieke filosofie en economie. Ik ben ervan overtuigd dat goede filosofie, zowel in academisch onderzoek, in de collegezalen als in het publieke debat, mensen stimuleert om kritisch en systematisch na te denken over dingen die er toe doen. Het lezen van filosofische boeken en artikelen kan hierbij helpen, maar dat geldt ook voor het bekijken van films en TV series of zelfs voor het luisteren naar muziek. Mijn persoonlijke smaak op dat vlak kan je afleiden van mijn hoofdstukken in boeken zoals Metallica and Philosophy, Inception and Philosophy en Black Mirror and Philosophy.

Expertise

Mijn onderzoek speelt zich af op de grenzen van ethiek, politieke filosofie (institutioneel design) en economie (rationele keuze theorie). In mijn PhD onderzocht ik de institutionele implicaties van verschillende opvattingen van rationaliteit. Sindsdien heb ik mij gebuigd over thema's als reciprociteit, de rol van preferenties in economie en opkomstplicht. Recent focus ik vooral op ethische en conceptuele kwesties die verband houden met 'nudging', hetgeen verwijst naar technieken die overheden, bedrijven en mensen zoals jij en ik kunnen gebruiken om het gedrag van mensen te sturen door hun keuzeopties anders te kaderen.

In mijn meest recente publicaties, die je hieronder kan vinden, analyseer ik welke ethische criteria cruciaal zijn bij evalueren van zulke 'nudging' technieken, welke impact deze technieken hebben op rationaliteit, of ze 'manipulatief' genoemd kunnen worden en welke rol ze kunnen spelen in morele opvoeding.

Onderwijs

Ik geef vakken in ethiek, sociale en politieke filosofie op zowel Bachelor als Master niveau (bijvoorbeeld in onze Master Filosofie track 'Philosophy of Contemporary Challenges'). Ik geef college aan allerlei groepen studenten, van filosofen tot bedrijfseconomen en iedereen daar tussen. Zo heb ik al vakken gegeven als 'Justice and Inequality', 'Sociale filosofie', 'Bedrijfsethiek' en 'Ethiek en Maatschappij'. Volgens mij is een filosofievak pas geslaagd als het studenten aanzet tot kritische reflectie over de dingen die er toe doen, voor hun eigen levens, voor hun discipline of voor de samenleving in het algemeen.

Vakken

• Bedrijfsethiek
• Filosofie van Mens en Maatschappij
• Philosophy of Influence

Samenwerken

In zowel mijn onderzoek als mijn onderwijs, werk ik vaak en graag samen met collega's, van wie ik telkens heel wat opsteek. Ik heb samengewerkt met Alfred Archer en Alan Thomas over morele voorbeelden en ons project over de politieke psychologie van ongelijkheid resulteert binnenkort hopelijk in een boek. Op dit moment leid ik ook een project met Alfred Archer en vier psychologen van Tilburg University over de rol van emoties en morele voorbeelden in  academisch karakteronderwijs. Met Thomas Nys werk ik dan weer samen over de ethiek van 'nudging'.

Ik sta open voor samenwerking met mensen die geïnteresseerd in de thema's waarover ik werk, in het bijzonder met iedereen die bezig is met (de theorie en praktijk) van 'nudging' (in beleid, de gezondheidszorg, onderwijs, enzovoort).

Recente publicaties

1. Factcheck - Is een beetje ongelijkheid goed?

   Engelen, B. (Author). (2023). Factcheck: Is een beetje ongelijkheid goed?. Web publication/site, Visie.net. https://visie.net/artikel/factcheck-een-beetje-ongelijkheid-is-goed

2. The Politics of Envy - Outlaw Emotions in Capitalist Societies

   Archer, A., Thomas, A., & Engelen, B. (2022). The Politics of Envy: Outlaw Emotions in Capitalist Societies. In S. Protasi (Ed.), The Moral Psychology of Envy (pp. 181-197). (Moral Psychology of the Emotions). Rowman & Littlefield.

3. Levensfilosofische reflecties over The Big Lebowski - De Dude en het …

   Engelen, B. (2022). Levensfilosofische reflecties over The Big Lebowski: De Dude en het goede leven. In P. Delaere (Ed.), Denken in het Donker met: De Coen Brothers (pp. 49-71). ISVW.

4. Magnolia as Philosophy - Meaning and Coincidence

   Engelen, B. (2022). Magnolia as Philosophy: Meaning and Coincidence. In D. K. Johnson (Ed.), Palgrave Handbook of Popular Culture as Philosophy (pp. 1-23). Palgrave/MacMillan.

5. Nudges

   Engelen, B. (2022). Nudges. In H. LaFollette (Ed.), The International Encyclopedia of Ethics Wiley-Blackwell.