Talent behouden voor Tilburg: ‘Alle ingrediënten zijn er, nu samen de schouders eronder’

Turn it for the better 4 min. Corine Schouten

Tilburg en omstreken hebben te maken met een brain drain: veel afgestudeerden vertrekken naar een baan in bijvoorbeeld de Randstad. Hoe komt dat en wat is eraan te doen? Vier masterstudenten Public Governance zochten het uit voor de gemeente Tilburg. Conclusie, tot verrassing van de studenten zelf: Tilburg valt hartstikke mee en er kan meer dan je denkt. Maar het zou wel helpen als er meer energie gestoken wordt in het koppelen van studenten en lokale werkgevers. Een interview met Anna Robin van Gestel, Daan Hillemans, Hidde van der Velde en Zed Pellenaars op (en over) de drempel van de arbeidsmarkt.

Waarom kozen jullie voor deze opdracht van de gemeente?

Daan: Ik voel er niet zo voor om naar de Randstad te vertrekken, maar vind het moeilijk om vacatures te vinden. Dus ik wilde wel uitzoeken waar dat aan ligt.

Zed: Dat geldt voor mij ook. Zelf heb ik als student best een band opgebouwd met de stad en ben ik actief bij de lokale PvdA, dus ik wil hier blijven, zeker voor mijn eerste baan. Maar ik zie veel mensen om me heen weggaan. Ook wilde ik met het onderzoek iets voor de stad betekenen.

Anna Robin: Ik kom uit Tilburg en ben naar de regio Eindhoven verhuisd tijdens mijn hbo-opleiding, maar Tilburg blijft toch trekken. Ik was nieuwsgierig naar waarom andere mensen zoals ik willen vertrekken, en hoe het komt dat er in de regio Eindhoven een positief beeld van de arbeidsmarkt bestaat, maar in Tilburg niet.

Hidde: Bij mij ging het meer om de reflectie voor mezelf. Bij Tilburg denk je wel aan studeren, maar daarna ga je weer weg, denken veel mensen. Zijn er echt geen banen, en wat wil ik zelf?

Hoe hebben jullie dat onderzocht?

De een na de ander: We hebben de Tilburgse arbeidsmarkt in kaart gebracht, met name de key emerging sectors, door middel van interviews met belangrijke stakeholders als de gemeente, Citymarketing, de universiteit, Fontys Hogeschool, Midpoint Brabant en The Tailors, een collectief van IT-bedrijven. Daarnaast hebben we een survey gehouden onder studenten over wat zij aantrekkelijk vinden in de stad en wat ze nodig hebben, aangevuld met focusgroepen.

Er zijn studenten die iets voor de stad kunnen betekenen en bedrijven die studenten kunnen gebruiken, maar ze kunnen elkaar niet goed vinden

Wat bleek daaruit?

Zed: Universitaire studenten krijgen een onevenwichtig beeld van de arbeidsmarkt. Op carrièredagen zijn er vooral de bekende grote bedrijven uit de Randstad aanwezig, en weinig of geen uit onze regio. Ook het midden- en kleinbedrijf doet niet mee. Een van de weinige bedrijven uit de regio dat universitaire studenten konden opnoemen is Schrobbelèr. Bij Fontys krijgen studenten veel meer contacten met bedrijven via stageopdrachten, op dat vlak loopt de universiteit echt achter. Anna Robin: En bedrijven weten op hun beurt niet wat ze aan onze studenten hebben.

Anna Robin: Studenten blijken naast werk en een woning, die natuurlijk essentieel zijn, ook groen in de stad belangrijk te vinden, cultureel aanbod en voor de internationale studenten community building. Ze hechten er belang aan dat ze zich thuis voelen de stad, ook als hun familie of vrienden elders wonen.

Daan: De kernconclusie is: onbekend maakt onbemind. Er zijn studenten die iets voor de stad kunnen betekenen en bedrijven die studenten kunnen gebruiken, maar ze kunnen elkaar niet goed vinden. Dus we moeten iets doen aan de kennis die ze hebben over elkaar. Studenten staat er best voor open om te blijven.

Hidde: Sommige studenten willen nog steeds weg, en dat is helemaal oké. Maar als dat komt omdat ze niet weten wat er kan, is dat wel jammer.

De Spoorzone is een voorbeeld van hoe het wel kan, met Plan-t en Station88

Wat adviseren jullie de gemeente?

Daan: Het netwerk van stakeholders in de arbeidsmarkt moet versterkt worden en de onderlinge samenwerking verbeterd. Op de Career Days van de universiteit, die nu met winstoogmerk georganiseerd worden door studentenverenigingen, zou plaats gemaakt kunnen worden voor midden- en klein bedrijf uit de regio. Alle ingrediënten voor zijn aanwezig voor talentbehoud, maar de samenwerking schiet tekort. De gemeente zou daarin de regie kunnen nemen.

Anna Robin: Veertien jaar geleden wilde de politiek al aan de slag met talentbehoud, maar sindsdien is er weinig veranderd. De ‘maïzena’ tussen het bedrijfsleven, de overheid en het onderwijs is er niet. Zed: Terwijl de noodzaak met de huidige krapte op de arbeidsmarkt alleen maar groter is geworden.

Zed: De Spoorzone is een voorbeeld van hoe het wel kan, met Plan-t en Station88. In ons rapport stellen we daarom ook voor om die als uitvalsbasis te nemen voor de dialoog, bijvoorbeeld in MindLabs. En er moet een beter beeld gecreëerd worden van de arbeidsmarkt en van het talent in de stad. Daar zou Citymarketing een rol in kunnen spelen, door Tilburg te presenteren als ‘High Touch’. Daarmee combineer je het digitale aspect van de samenleving met het sociale. Die talenten hebben we hier in Tilburg allebei, daar kunnen we ons zelfs mee positioneren als koploper.

Ik had niet verwacht dat de arbeidsmarkt hier zo interessant was

Wat gaan jullie zelf doen, gaan of blijven?

Anna Robin: Tilburg is de laatste jaren mooier geworden en heeft veel potentie. Ik hoop dat studenten dat ook gaan zien en dat we van een ‘arbeidersstad’ een echte ‘studentenstad’ worden. Ik ben aan het solliciteren voor baan in Tilburg, maar blijf wel in Waalre wonen.

Hidde: Ik had niet verwacht dat de arbeidsmarkt hier zo interessant was. Ik ga op een andere manier werk zoeken.

Zed: Dit onderzoek heeft mij gesterkt in het gevoel dat ik wil blijven. Doordat we serieus werden genomen door iedereen die we interviewden, merkte ik dat we echt iets kunnen betekenen. Het rapport is via de beleidsontwikkelaar talentontwikkeling bij gemeente Tilburg naar het College van B&W gestuurd. Hopelijk zien we dus over een paar jaar resultaten.

Ton Wilthagen
Hoogleraar Arbeidsmarkt Tilburg Law School en stadshoogleraar in Tilburg

“Als stadshoogleraar zet ik mij in voor een nog betere verbinding tussen stad, universiteit en wetenschap. Toen er een opdracht werd gevraagd binnen de ‘governance clinic’ voor studenten, heb ik het thema behoud van talent aangedragen in de wetenschap dat dit voor stad en regio al heel lang een heikel punt is. Deze studenten zijn hier enthousiast en kundig op ingesprongen. Hun onderzoek zal zeker impact hebben op het behoud van jong talent in Tilburg. Ze toonden aan dat Tilburg en afstudeerders elkaar veel meer te bieden hebben.”