Blik op de wereld
Veel studenten kunnen rekenen op een flinke portie wiskunde en statistiek tijdens hun opleiding. Maar wie denkt dat ze daardoor weinig van ‘de echte wereld’ zien, heeft het mis. Dankzij initiatieven als De Smeetskring en het Improving Society Lab staan de deuren naar de maatschappij wagenwijd open. Beide initiatieven zijn mooie voorbeelden van hoe Tilburgse studenten hun kennis en kunde toepassen om een rol van betekenis te spelen in de samenleving.
door Ans Hekkenberg
Improving Society Lab
Wiskundige René Peeters coördineert het Improving Society Lab, een tweejarig vak waarin studenten ontdekken hoe je met econometrie kunt bijdragen aan een betere maatschappij.
Wat is het doel van het Improving Society Lab?
‘Studenten krijgen tijdens het vak allerlei voorbeelden te zien van hoe je met econometrie de wereld een stukje beter kan maken. Als eerstejaarsstudent krijg je vooral theoretische vakken, veel wiskunde en statistiek. Met het Improving Society Lab willen we duidelijk maken wat je straks wel niet allemaal kunt dóen met die wiskundige kennis.’
Wat kun je dan zoal met econometrie?
‘Als mensen denken aan toepassingen van econometrie, denken de meesten al snel aan het optimaliseren van de efficiency van bedrijven: het verlagen van kosten, het verhogen van winst. Maar efficiency optimaliseren is ook in allerlei andere gebieden van belang. Denk bijvoorbeeld aan de medische wereld – ook daar valt veel te verbeteren. Zo laten we onze studenten zien hoe je als econometrist kan bijdragen aan betere bestralingsplannen voor kankerpatiënten. Je wil niet te lang bestralen, maar de behandeling moet natuurlijk wel effectief zijn. Hoe optimaliseer je zo’n proces?
‘Een andere toepassing waar de studenten kennis mee maken, is de distributie van voedsel in noodsituaties. Hoe kun je een groot vluchtelingenkamp zo efficiënt mogelijk van eten voorzien? Het is misschien verrassend, maar dat is een wiskundige vraag. Voedselpakketten moeten ergens vandaan komen, optimaal vervoerd worden en op de juiste plek terechtkomen. Hoe doe je dat op een manier dat je zo veel mogelijk mensen van hulp voorziet?’
Zijn studenten zich ervan bewust dat hun vakgebied zo’n breed scala aan toepassingen kent?
‘Nee, voor veel studenten is het vak echt een eyeopener. De toepassingen die we behandelen zijn ook zo breed, van het rekenen aan hypotheekmodellen, tot bijvoorbeeld die voedselhulp.
Hoe zorg je ervoor dat de cursus dicht bij de realiteit staat?
‘Het vak eindigt met een casestudy, waarin studenten zelf aan de slag gaan met een praktijkprobleem. Vaak zijn de cases gebaseerd op het afstudeerwerk van andere studenten. We geven de studenten dus echte datasets waarmee ze aan de slag gaan. Zo staat het vak dicht op de werkelijkheid.
‘Het is voor de studenten de eerste keer dat ze in teams werken. Ook dat is leerzaam. We laten niet alleen zien wat je met econometrie voor de samenleving kunt betekenen, maar ook hoe het werkt als je mét anderen iets wil bereiken.’
Stichting Fiscale rechtshulp De Smeetskring
Hoogleraar internationaal belastingrecht en internationale fiscale economie Eric Kemmeren is deel van het bestuur van S.F.R. De Smeetskring, een studentenorganisatie die mindervermogende mensen hulp biedt bij belastingzaken.
Wat is het doel van De Smeetskring?
‘Het is een stichting van studenten die fiscale hulp bieden aan mensen met een kleine beurs. Het gaat om mensen met inkomens van maximaal 35.000 euro. Studenten ondersteunen hen met belastingaangiftes, betalingsregelingen, bezwaarschriften en kwijtscheldingsverzoeken.’
Wat is de impact van dit initiatief?
‘Die is groot, zowel voor de studenten als voor de mensen die ze helpen. Vaak kunnen we ervoor zorgen dat onze cliënten geld terugkrijgen. Soms een paar tientjes; soms ook duizenden euro’s. En je moet bedenken: bijna de helft van de cliënten zit qua inkomen onder de 18.000 euro. Dan telt elke euro. Je zorgt dat iemand een klein bedrag terugkrijgt van de Belastingdienst en hoort dan: ‘Wat fijn, nu kunnen mijn kinderen op voetbal blijven.’
‘Ook voor de studenten is S.F.R. De Smeetkring van belang. Ze zijn maatschappelijk betrokken; sommigen zien voor het eerst een andere kant van de samenleving. Als mensen hun financiën blootgeven, komen ook andere verhalen naar boven, over familiesores, schulden en andere problemen. Maar neem nou zo’n verhaal over kinderen die kunnen blijven voetballen. Zo’n ervaring vormt je als mens.’
Hoeveel geld levert de organisatie jaarlijks op voor deze groep?
‘In totaal zo’n 550 tot 650 duizend euro. Dat is op basis van zo’n 1800 aangiften en 1300 andere adviezen, die door 55 studenten worden verzorgd.’
Weten mensen jullie goed te vinden?
‘Over het algemeen wel. Door mond-totmondreclame, maar ook door doorverwijzingen van bijvoorbeeld vluchtelingenwerk. Wat mooi is, is dat onze studenten ook steeds diverser zijn. We hebben bijvoorbeeld steeds meer studenten die Arabisch spreken. Taalbarrières kunnen we daardoor zelf overbruggen. Je ziet hier dat de multiculturele samenleving een fantastische verrijking is.’
Doen studenten dit werk vrijwillig?
‘Ja. Sommigen krijgen er studiepunten voor, maar niet zo veel dat het je werktijd compenseert. De meeste studenten doen het werk omdat ze het belangrijk vinden. Je hoort wel eens: jongeren worden steeds individualistisch, maar hier vind je mensen die hun hart echt op de goede plek hebben zitten.’
Stichting Fiscale Rechtshulp (S.F.R.) De Smeetskring is vernoemd naar professor M.J.H. Smeets, de grondlegger van de fiscale opleidingen van Fiscaal Instituut Tilburg.