‘Voordat je een oplossing bedenkt, moet je je eerst in de gebruiker verplaatsen’
In het vak Human Centered Design werken tweedejaars studenten Communicatie- en Informatiewetenschappen onder meer aan het ontwikkelen van hun empathisch vermogen. Het idee is dat je doorgrondt wat voor wie een probleem is en je je verplaatst in diegene. Wat heeft die persoon nodig? Hoe zijn de omstandigheden? Hoe praat diegene tegen zichzelf? Pas dan kun je een oplossing ontwerpen die écht een vraag beantwoordt.
Door: Melinde Bussemaker
Universitair docent Simone Ashby geeft het vak samen met Supraja Sankaran. Ashby: “In Human Centered Design leren studenten het complete proces van onderzoek over gebruikerscontext, tot het bedenken van mogelijke, vernieuwende oplossingen, tot het maken van een prototype van een oplossing.”
Ze leren samenwerken in een team, feedback geven en ontvangen, communiceren, academisch schrijven: vaardigheden die ze - ongeacht wat voor keuze ze later maken - in hun carrière goed kunnen gebruiken.
De drie pilaren van het Tilburgse Onderwijsprofiel komen terug in het vak: kennis, kunde en karakter.
Hoe is Human Centered Design ingericht?
“Aan het begin van het semester introduceren we tien thema’s op het gebied van sociale innovatie. Denk aan vraagstukken als eenzaamheid bij ouderen, voedseloverschot en veiligheid van vrouwen ’s avonds op straat. De studenten kiezen een thema en formuleren in groepjes van vier of vijf een onderzoeksvraag. Iedere student gaat aan de slag met een subvraag waarna ze gezamenlijk de hoofdvraag kunnen beantwoorden.” Dit doen de studenten door zich heel goed te verplaatsen in degene voor wie ze de oplossing bedenken. Ze doen kwalitatief onderzoek en leren hoe ze interviews en andere kwalitatieve onderzoeksresultaten moeten analyseren. Ze duiden data bijvoorbeeld aan de hand van affinity diagramming, een manier om diverse databronnen thematisch te bundelen. Vervolgens presenteren twee groepen de onderzoeksresultaten aan elkaar en geven ze feedback. Daarvoor ontvangen ze een mini-module over hoe je constructief feedback geeft op wat iemand doet, zonder het persoonlijk te maken. Het zijn voorbeelden van hoe Ashby en Sankaran kennis en kunde combineren.
Hoe gaan de studenten vervolgens aan de slag met hun idee?
De studenten verdelen de rollen in de groep: waaronder de rollen van onderzoeker, ontwikkelaar, creatief leider en projectmanager. Ashby:
We dagen hen uit om een rol te kiezen die buiten hun comfort zone ligt, zodat ze nieuwe kennis en vaardigheden opdoen en hun professionele profiel ontwikkelen.
De studenten werken samen aan het maken van voorlopige ontwerpen zoals persona’s, story boards en ‘journey maps’, met als eindresultaat een ‘proof of concept’. Tijdens het proces krijgen ze de kans om van elkaar te leren.”
Uiteindelijk maakt iedere student een eigen designportfolio. Dit portfolio kunnen ze bijvoorbeeld laten zien tijdens een sollicitatiegesprek na hun studie. Het is een tastbaar resultaat van dit vak dat zeer gewaardeerd wordt.
Wat levert het vak naast dit tastbare resultaat nog meer op?
Het gaat om bewustwording en ontwikkeling: karaktervorming. Ashby en Sankaran geven de studenten voldoende speelruimte om te experimenteren met ideeën en moedigen hen aan om risico’s te nemen. Ook als dit betekent dat er soms een fout wordt gemaakt. “Wanneer een ontwerper bij het eerste leuke idee zegt ‘dit is het’, beperk je jezelf om nooit écht originele, unieke oplossingen te bedenken. De meereisservice van Lyft vond men ooit ook een gek idee en heeft nu een sterke positie in de markt.” Op die manier raakt het vak aan ondernemerschap. Een voorbeeld van een origineel idee bij het thema ‘verbinding maken met ouderen en het stimuleren van burgerparticipatie’ was het ontwikkelen van het platform STIRR, waarop ouderen en jongeren elkaar vinden om samen te koken. Het kan zijn dat je een oplossing inhoudt dat je een conversatie wilt starten, een zaadje wil planten.”
Hoe reageren studenten op Human Centered Design?
“Studenten ervaren het hele proces en de mogelijkheid om in hun eigen rol binnen het team te groeien. Dat waarderen ze zeer”, bevestigt Ashby. Misschien zien ze zichzelf later graag werken in het ontwikkelen van design ideeën, maar zijn ze geen ontwikkelaar. In Human Centered Design zien ze dat er meerdere rollen mogelijk zijn. Bovendien leren ze tijdens dit vak kritisch te kijken naar interactieve technologie in het algemeen. Tot hoe ver mag je gaan als het gaat om het ontwerpen van systemen en services die mensen in staat stellen om een beter leven te leven, in harmonie met het milieu? Denk bijvoorbeeld aan ‘algoritme bias’, de privacy van online data en verleidende communicatie. Dat laatste kan overigens ook een positieve impact hebben als je het bijvoorbeeld inzet voor gezondheidsbevordering, maar:
Een goede ontwerper moet kritisch blijven en mogelijke negatieve gevolgen van een oplossing een integraal onderdeel maken van het ontwerpproces.