TNO en Tilburg University onderzoeken interventie ‘weer terug naar werk’
Stel: je werkt en staat volop in het leven. Dan word je ernstig ziek en staat de eerste tijd alles in het teken van overleven. Hoe pak je daarna je leven en werk weer op? Vaak blijkt dit moeilijk en lukt het mensen niet of slechts deels om weer aan het werk te gaan. Wetenschappelijk centrum voor Zorg en Welzijn Tranzo van Tilburg University onderzoekt samen met TNO een interventie om kankerpatiënten beter terug te begeleiden naar werk.
‘Thuis blijven na ziekte is een maatschappelijk probleem’
Ieder jaar krijgen gemiddeld 116.000 mensen de diagnose kanker. Na 5 jaar is 65% van hen nog in leven. Een groot deel van deze groep werkte op het moment van de diagnose. “Werk speelt een grote rol in het leven van mensen die ziek zijn”, weet onderzoeker Margot Joosen. “Werk is onderdeel van hun identiteit, biedt de mogelijkheid tot groei en geeft financiële zekerheid. We zien dat veel kankerpatiënten tijdens de behandeling niet werken en weinig contact hebben met hun werkgever. Na anderhalf jaar thuis ontvangen ze brieven van het UWV en worden ze geconfronteerd met de financiële gevolgen van thuis blijven. Dan rest nog maar een half jaar om te re-integreren.”
‘Werk kan houvast bieden tijdens ziekte’
- Margot Joosen
Onbewuste verwaarlozing
“En dan is de druk hoog”, weet onderzoeker Hanneke van der Meide. “Bovendien zien we dat werkgevers vaak niet weten hoe ze met kanker om moeten gaan. Ze zeggen goedbedoeld ‘neem je tijd, zorg eerst dat je weer beter wordt’.” “Een logische gedachte”, vult Joosen aan. “Net na de diagnose is een patiënt bezig met overleven. Alles in hun leven verandert; hun gezondheid, sociale leven én hun werk. Maar het is onbewuste verwaarlozing. Juist dan kan werk houvast bieden. Dat patiënten niet volledig terugkeren of zelfs hun baan kwijt raken is niet alleen een individueel maar ook een maatschappelijk probleem.” Van der Meide: “We hebben de neiging om ziekte neer te leggen bij het individu: hier heb je een programma om weer aan de slag te gaan. Terwijl een welwillende werkgever en collega’s hartstikke belangrijk zijn. Er rust een stigma op kanker.”
Tranzo en Nethlab
ZonMw financiert het onderzoek dat drie jaar duurt. Hoogleraar Roland Blonk is projectleider vanuit Tilburg University. Tranzo voert het uit binnen het NETHLAB (Network on Labour and Health). Deze interdisciplinaire community bestaat uit partijen met gevarieerde kennis over arbeid, arbeidsmarktprocessen, organisatie, gezondheid en participatie. Het onderzoek wordt gedaan in de Academische werkplaats Arbeid en Gezondheid. De interventie wordt gefinancierd vanuit de Health Impact Bond. Het onderzoek bestaat uit drie deelstudies. Ten eerste wordt onderzocht of de interventie effectief is, ten tweede voor wie wat werkt en in welke context, en ten slotte of de financiële methode waarmee de interventie wordt bekostigd, de Health Impact Bond, werkt.
Health Impact Bond
“Dit is één van de eerste Health Impact Bonds van Nederland”, vertelt Van der Meide. Hoe het werkt? Inkomensverzekeraar de Amersfoortse initieert het project omdat het uiteindelijk wil dat mensen zoveel mogelijk aan het werk blijven. ABN Amro en Start Foundation investeren in de Health Impact Bond vanuit maatschappelijke overwegingen. Wanneer de interventie die wordt uitgevoerd door ArboNed effectief blijkt, en er minder verzuim is, levert dit geld op. Zo kunnen investeerders een deel van hun investering terugkrijgen. Al draait de interventie vooral om kwaliteit van leven, een positief financieel gevolg is een mooie bijkomstigheid.”
‘We zijn flexibel en kunnen onderweg bijschaven zodat er uiteindelijk een interventie ligt die effectief is’
- Hanneke van der Meide
Succesvolle interventies samengevoegd
De interventie wordt in samenwerking met ArboNed en Re-turn ontwikkeld en bestaat uit drie modules: bedrijfsmaatschappelijk werkers openen de dialoog, vervolgens wordt gewerkt aan vaardigheden en het vergroten van het vertrouwen in eigen kunnen, daarna volgt de terugkeer naar het werk. Van der Meide: “Het is gebaseerd op een aantal interventies die succesvol zijn gebleken bij andere doelgroepen. Onderdeel is dat patiënten na drie maanden weer contact hebben met hun werkgever. Dat kan al het drinken van een kopje koffie zijn. Daarnaast zijn er gesprekken met werkgever, werknemer en een re-integratiecoach. Het uiteindelijke doel is een zo optimaal mogelijke re-integratie van de werknemer.”
Traject moet passen
“Tijdens de behandeling kan dit bijvoorbeeld betekenen dat iemand in de week van chemotherapie niet werkt, maar de weken daarna weer wel”, vervolgt Van der Meide. “Het is maatwerk. Dat is het startpunt overigens ook, die drie maanden staan niet helemaal vast. Iedere patiënt is anders, het traject moet passen. Het fijne van dit project is dat er ruimte is voor flexibiliteit. We doen niet één gecontroleerde studie. Stel dat de interventie niet werkt, dan zou je weer opnieuw moeten beginnen. Nu kunnen we onderweg kijken wat wel en niet werkt en bijschaven zodat er uiteindelijk een interventie ligt die aansluit bij de praktijk.”
Andere mindset
“Het uiteindelijke doel is om van het onderzoek te leren voor andere doelgroepen”, zegt Joosen. “Werkt zo’n Health Impact Bond? Wat zijn aandachtspunten? En werkt de interventie?” Als de interventie effectief blijkt, wil de Amersfoortse ermee verder. “Het mooie is dat valorisatie gelijk loopt met onderzoek. Het is niet zo dat we hier in een ivoren toren een leuke interventie bedenken en die vervolgens aan de wereld presenteren. Het is andersom: de wereld heeft erom gevraagd en we werken samen aan impact. Dit soort onderzoek vraagt wel om een andere mindset. Je moet wetenschappelijke kennis, kennis van professionals en kennis van de doelgroep als gelijkwaardig zien. Als onderzoeker moet je voelen dat je niet boven de anderen staat. Je doet het samen met elkaar.”
Contact
Meer artikelen Impact in Beeld
Publicatiedatum: 10 februari 2020